آیة الله حاج شیخ جواد مروی در پایان درس خارج فقه 1402.08.22 در ادامه تبیین روش تحصیل و علوّ همیت، به مناسبت سالگرد رحلت مرحوم علامه امینی اعلی الله مقامه الشریف (در 28 ربیع الثانی 1390 ه‍ ق) و سالگرد رحلت مرحم علامه طباطبائی (در 24 ابان 1360 ه‍ ش) ضمن نکاتی به الگوگیری از سیره علمی و عملی این دو اندیشمند بزرگ شیعه توصیه فرمودند.

ایشان در این رابطه فرمودند:

دو مناسبت مهم در این هفته است، امروز سالگرد رحلت مرحوم علامه امینی[1] و روز چهارشنبه روز نکوداشت علامه طباطبائی[2] قدس الله روحهما است. تقدیر از این بزرگانی که خدمت به مذهب و مکتب و اندیشه و علم داشته اند به جا است و این تقدیر اقتضا دارد ضمن اینکه الگوی ما هم هستند اشاره ای داشته باشیم به زندگی علمی اخلاقی معنوی اینان.

فرصت نیست که به خصوصیات علمی این دو بزرگ پرداخته شود مثلا علامه طباطبایی پیرو حکمت متعالیه است اما ابدعات ایشان در سایه حکمت متعالیه چیست که مطالب دقیق اینجا وجود دارد اما فرصت طرح نیست. تسلط فوق العاده ایشان بر فلسفه های غربی و نقد منصفانه ایشان نسبت به فلسفه های غربی. کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم ایشان مطالعه شود کاملا روشن است. حاشیه ایشان بر کفایه و دقتهای فلسفی اصولی ایشان قابل توجه است.

یا علامه امینی ابداعاتی که در تعمیق مباحث کلامی مخصوصا مباحث امامت داشته اند. در روش شناسی ایشان که یک روش بی نظیر بکار بردند و سبب جاذبه فراوان در جهان عرب شد. علامه امینی و ما ادراک من علامه امینی. شیوه نقد ایشان که کتابهای مطرح در جهان عرب را که بعضا هنوز چند ماه از چاپشان نگذشته بود را نقد میکردند. تأثّر علمای اهل سنت و علمای مسیحیت از علامه امینی در الغدیر قابل توجه است.

به دو نکته اشاره میکنم:

یکم اینکه علو همت داشتند.

علامه طباطبائی در اواخر عمر با وجود بیماری و کسالتها پسرشان میگوید روزی 14 ساعت مطالعه میکند.

نسبت به علامه امینی در مقاله ای یکی از دوستان ایشان نقل میکند که در گرمای تابستان در ماه رمضان وقتی صبح رفتم درب کتابخانه را باز کنم دیدم شخصی پشت در مشغول مطلعه و منتظر باز شدن درب است دیدم علامه امینی است در زمانی که پنکه هم نبود من ظهر شد بعد نماز رفتم در سرداب نماز بخوابم عصر که بالا آمدم دیدم علامه همچنان مشغول مطالعه هستند کالأسد الرابض بیده الیمنی قلمٌ و بیده الیسری مندیل مرة یطالع مرة یکتب و مرة یزیل العرق من جوانبه. مثل شیری که در کمین نشسته است در لابلای کتب (اهل سنت) مشغول تحقیق هستند.

از مرحوم شهید مطهری سؤال کردند اینهمه دلداده علامه طباطبائی هستید به چه دلیل است شما نزد اساتید دیگر هم تتلمذ داشتید که افراد قوی ای بوده اند اما در ذکر نام ایشان میگویید و مینویسید روحی له الفداء چرا؟ فرموده بودند همه جهات علمی و معنوی ایشان به کنار یک جهت من را مسحور ایشان کرده که دلدادگی ایشان به اهل بیت است.

این دلدادگی قدر جامع بین علامه امینی و علامه طباطبایی است.

علامه طباطبایی مغز تعقل است که گاهی فلسفه صدرائیه و اشراقیه و مشاء را به چالش میکشد اما دلداده اهل بیت اند.

شهید مطهری نقل میکنند یک وقتی با ایشان به زیارت مشهد الرضا علیه السلام رفتیم دیدم ایشان در راه آهن مشهد ستونهای ایستگاه را می‌بوسند من گفتم سن ایشان بالا رفته شاید حواسشان پرت است گفتم آقا به حرم نرسیده ایم گفتند میدانم اما مگر اینها منتسب به حضرت نیست.

پسرشان میگوید ایشان در اواخر عمرشان در حرم ابتدا برای افطار خود را به حرم میرساندند بعد اذان یک بوسه به ضریح میزدند برمیگشتند منزل. حتی یک روز که روزه بودند و سحری هم نخورده بودند، در عین حالیکه موقع افطار ضعف شدیدی داشتند، خود را به حرم رساندند و بعد از بوسیدن ضریح برای افطار به منزل آمدند.

دوستان با یادگرفتن چند اصطلاح خودمان را فریب ندهیم. بخوانید شیوه ورود علامه امینی به حرم مولایمان امیر المؤمنین را که نقل میکنند تعجب میکردیم از بی حال شدن و گریه ها و از خود بی خودشدن ایشان.

اگر بتوانیم از زندگانی این بزرگان ضمن استفاده علمی دلدادگی به اهل بیت را هم یاد بگیریم مکتسبی خواهیم داشت.

خداوند درجات این بزرگان را که عالی است متعالی قرار دهد و به ما هم توفیق دهد از فیوضات معنوی و اخلاقی اینان استفاده کنیم.

و صلّی الله علی محمد و آله الطاهرین.

[1]. وفات: 28 ربیع الثانی 1390 ه‍ ق، ۱۲ تیر ۱۳۴۹ش.

[2]. ولادت: ۲۶ اسفند ۱۲۸۲ش، وفات: 24 ابان 1360 ه‍ ش.